Duitsland: ter beschikking stellen van arbeidskrachten met internationale aspecten

Auteur: Gisela Surmann, Rechtsanw&auml;ltin, Fachanw&auml;ltin f&uuml;r Arbeitsrecht bij Strick- Rechtsanw&auml;lte & Steuerberater (giselasurmann@strick.de) In het vonnis (D15/15674 NL:d69/32012) van 26 april 2022 heeft het Bundesarbeitsgericht zich voor het eerst uitvoerig uitgesproken over de rechtsgevolgen van het ongeoorloofd ter beschikking stellen van arbeidskrachten met internationale aspecten. De terbeschikkingstelling van arbeidskrachten is in de Wet Arbeitnehmer&uuml;berlassungsgesetz (A&Uuml;G) geregeld. Voor de terbeschikkingstelling van arbeidskrachten (Arbeitnehmer&uuml;berlassung) is per definitie een vergunning vereist. Als arbeidskrachten zonder vergunning ter beschikking worden gesteld, wordt er naar Duits recht geacht een arbeidsverhouding tussen de ter beschikking gestelde arbeidskracht en de inlener tot stand te zijn gekomen overeenkomstig &sect; 10 A&Uuml;G (bij wetsfictie). Tot nu toe was niet duidelijk of deze fictie ook moet gelden voor het geval dat ter beschikking gestelde arbeidskrachten uit andere EU-landen, zonder dat daarvoor een overeenkomstige vergunning bestaat, aan Duitse bedrijven ter beschikking worden gesteld. Het Bundesarbeitsgericht (BAG) heeft zich in bovengenoemd vonnis over deze kwestie moeten buigen. De zaak was gebaseerd op de volgende feiten: Een Franse werkneemster stelde jegens een Duitse onderneming dat er bij wijze van wetsfictie een arbeidsverhouding met laatstgenoemde was ontstaan. Als argumentatie voerde zij aan dat zij als arbeidskracht ter beschikking was gesteld aan de gedaagde onderneming in Duitsland. Haar Franse werkgever had geen vergunning op grond van de Duitse wet op de terbeschikkingstelling van arbeidskrachten, hetgeen onbetwist was. De werkneemster die de zaak had aangespannen, was van mening dat door de ongeoorloofde terbeschikkingstelling van arbeidskrachten door haar Franse werkgever een arbeidsverhouding met de Duitse onderneming was ontstaan op grond van de wetsfictie van &sect; 10 A&Uuml;G. In arbeidsovereenkomst in kwestie met de Franse werkgever, was de toepassing van het Franse recht overeengekomen. D15/15674 NL: d69/32012 De hier aan de orde zijnde rechtsvraag is in de relevante literatuur controversieel besproken. Er ontbrak nog een vonnis van het Bundesarbeitsgericht dat deze vraag duidelijk maakt. Het Bundesarbeitsgericht heeft nu geoordeeld dat tussen de werkneemster en de Duitse onderneming geen arbeidsverhouding is ontstaan. Het Bundesarbeitsgericht stelt in zijn motivering onder meer het volgende: Een arbeidsverhouding tussen de ter beschikking gestelde arbeidskracht en de inlener ontstaat van rechtswege op grond van &sect; 10, lid 1, zin 1 A&Uuml;G oude versie pas als de tussen de inlener en de ter beschikking gestelde arbeidskracht gesloten uitzendovereenkomst als gevolg van een ongeoorloofd ter beschikking stellen van arbeidskrachten in de zin van &sect; 1 A&Uuml;G op grond van &sect; 9 nr. 1 A&Uuml;G, oude versie, nietig is. Het BAG heeft dit in het onderhavige geval ontkend, aangezien op de uitzendovereenkomst het recht van een andere lidstaat van de Europese Unie van toepassing was. Het BAG wees erop dat noch in &sect; 2 nr. 4 AEntG oude versie, noch in de A&Uuml;G zou staan dat &sect; 9 nr. 1 A&Uuml;G oude versie voorrang zou moeten krijgen boven dit recht. Veeleer zou het zo zijn dat de Wet A&Uuml;G ter beschikking gestelde arbeidskrachten die door hun werkgevers uit een andere lidstaat van de Europese Unie worden uitgezonden om in Duitsland te werken, geen andere bescherming zou bieden dan die welke door &sect; 2 AEntG oude versie wordt geboden, namelijk de dwingende arbeidsvoorwaarden. Naar het oordeel van de rechtbank wordt het algemeen belang van de naleving van &sect; 1, lid 1, eerste zin, A&Uuml;G oude versie voldoende gewaarborgd door het feit dat het ontbreken van een vergunning krachtens &sect; 16 A&Uuml;G oude versie als overtreding wordt bestraft. Het Bundesarbeitsgericht moest zijn beslissing nog baseren op de Wet A&Uuml;G en de Wet AEntG in hun respectieve oude versies (a.F.). De inhoud van de hier relevante bepalingen is echter niet gewijzigd in de nieuwe versies van de wet, zodat dit vonnis ook relevant is voor situaties waarop de nieuwe versies van voornoemde wetten van toepassing zijn.