Auteur: Evelien de Jong, Senior manager, EY Grensarbeiderscentrum, Ernst & Young Belastingadviseurs LLP te Eindhoven (evelien.de.jong@nl.ey.com)

Stelt u zich de volgende situatie eens voor: Het is januari 2018 – nog lang voor de eerste tekenen van de COVID-19 pandemie zich aankondigen. Een inwoner van België is werkzaam voor een in Nederland gevestigde werkgever. Hij werkt vrijwel uitsluitend in Nederland. Op basis van EG Verordening 883/2004 is hij sociaal verzekerd in Nederland. Hij heeft een Nederlandse ziektekostenverzekering. In België is hij met een S1 ingeschreven zodat hij ook aldaar naar de dokter kan. Zijn werkgever draagt Nederlandse sociale zekerheidsbijdragen af via de payroll. Tot dusver niks aan de hand. Dan blijkt dat zijn werkgever een leuke korte klus in het buitenland voor hem heeft. “Of hij zin heeft om voor 12 maanden naar China te gaan?”. Dat lijkt hem een hele leuke uitdaging. Hij is single en ziet dit als de perfecte combinatie; een mooie carrièrekans en de gelegenheid om China - een groeimarkt - beter te leren kennen. Werkgever en werknemer starten met de voorbereiding van de korte uitzending naar China. Naast de juiste immigratiepapieren en accommodatie, regelen ze natuurlijk ook dat hij adequaat sociaal verzekerd is tijdens zijn uitzending. Dat treft: Nederland en China hebben sinds september 2017 een verdrag inzake sociale zekerheid gesloten (hierna: Verdrag) op basis waarvan hij in Nederland sociaal verzekerd kan blijven. Als bewijs hiervan, vraagt de werkgever namens hem een zogenoemde verklaring toepasselijke wetgeving (of Certificate of Coverage; hierna: CoC) aan bij de Nederlandse Sociale Verzekeringsbank (hierna: SVB). Een dergelijke verklaring zorgt er tevens voor dat hij zich in China niet bij het (beperkte) sociale zekerheidsstelsel hoeft aan te sluiten. Echter, tot hun verbazing krijgen ze nul op rekest van de SVB: het Verdrag is niet van toepassing aangezien de werknemer voorafgaand aan zijn tewerkstelling in China niet in Nederland woonde! Diverse andere collega’s hadden een dergelijke verklaring echter wél ontvangen. De start van een langdurige geschiedenis om te achterhalen welke wetgeving de sociale zekerheidspositie van grensarbeiders op uitzending naar verdragslanden regelt. In dit artikel neem ik u stap voor stap mee in wat uiteindelijk zal gaan uitmonden in een zaak voor de Centrale Raad van Beroep. Aan het slot geef ik de huidige stand van zaken weer en tips voor de praktijk.